Participate!
Menu

Contextblindheid

Wat we waarnemen noemen, is veel meer dan een passief proces van ontvangen van prikkels via onze zintuigen (netvlies, trommelvlies, smaakpapillen enz.). Waarnemen is een proces waarbij we actief betekenis opbouwen. En daarbij speelt context een uitermate belangrijke rol. Onze hersenen plaatsen de waargenomen prikkels in perspectief: ze gaan de betekenis van details invullen op basis van hun onderlinge samenhang en de context. Die betekenissen halen we dus niet uit de letterlijke waarneming van de specifieke details of prikkels, maar uit de context en het grotere geheel. Immers, het is die context die bepalend is voor de zinvolheid en de correctheid van de betekenis.

De wereld met zijn verschillende, wijzigende betekenissen is erg verwarrend voor kinderen met autisme. Je wordt verondersteld continu de context mee te nemen in je betekenisverlening en dat is moeilijk voor hen. Het gevolg is dat veel zaken anders, niet of verkeerd begrepen worden.

Zij vertellen...

Telkens wanneer Yassin een glas met drank ziet, neemt hij het en drinkt het in één slok leeg. Met hem langs een terras passeren is altijd een spannend avontuur en vader moet hem dan stevig bij de hand houden. Recepties, bezoekjes aan de buren en familiebijeenkomsten bezorgen Yassins ouders heel wat stress en vervelende opmerkingen ("Kan je dat kind niet eens wat manieren leren?"). Yassin is niet ongemanierd. Hij ziet alleen niet in welke context je een glas wel of niet kan leeg drinken. Nu eens mag het, dan weer niet, maar uit de glazen zelf kan je dit niet opmaken. Mogen of niet mogen zit immers vervat in de context. En die snapt Yassin niet.

Zo kwamen de dingen op mij over: in flarden, als een ketting van onsamenhangende elementen die volkomen willekeurig aan elkaar gekoppeld waren.
Donna Williams