Moeilijk gedrag in de keuken

“Tijdens de maaltijden is Kilian zeer onrustig. Hij wil steeds naar het toilet of loopt zo maar weg van tafel. Hoe moet je hem leren om aan tafel te blijven zitten?”

De regels aan tafel respecteren

Observeren

Kilian is 7 jaar en is normaal begaafd.
Kilian kan zelfstandig eten. Omdat Kilian niet zo handig is, snijdt mama zijn vlees voor hem.
Hij praat graag, ook tijdens de maaltijden.
Kilian lust weinig aan tafel. Kilian moet wel altijd proeven maar moet het niet allemaal opeten.
Iedereen heeft een vaste plaats aan tafel.
Kilian is hyperactief.
Kilian verzamelt steentjes, stokjes, kleine spullen en is dol op klevertjes.

Een doel bepalen

Het voor Kilian gekozen doel: blijven zitten tijdens de maaltijd.

Aan de slag

De situatie aanpassen

De regel ‘aan tafel zitten’ wordt voor Kilian verduidelijkt met twee prenten: een kind dat recht staat met een rood kruis over en een kind dat op een stoel zit. De afbeeldingen worden als geheugensteuntje tijdens iedere maaltijd naast het bord van Kilian gelegd. Wanneer hij zich niet aan de regel houdt, kunnen de ouders wijzen naar de afbeeldingen en kort de regel herhalen zonder uitvoerig uitleg te geven of een discussie aan te gaan.

Picto blijven zitten tafel

Ritueel inbouwen

Alvorens aan tafel te gaan, kan een vast ritueel ingebouwd worden. Omdat Kilian vaak van tafel weg wil om naar het toilet te gaan, is een toiletbezoek en de handen wassen een goede keuze.

Hulp bieden

Wanneer het eten is opgeschept, herhaalt mama of papa de regel en wijst naar de afbeeldingen naast zijn bord.

Belonen

schrift tafel blijven zitten stickers

Omdat de visualisatie van de regel onvoldoende effectief is gebleken wordt een beloningssysteem opgestart. Dezelfde afbeeldingen worden in een schrift gekleefd. Hieronder worden 4 kolommen getekend, één voor de datum, het ontbijt, het middagmaal en het avondmaal. Wanneer Kilian aan tafel is blijven zitten, mag hij één klevertje kleven. Wanneer hij zich niet aan de regel kan houden, zet één van de ouders een kruis. Kilian wordt kort uitgelegd waarom hij geen klevertje mag kleven.

Een stickertje kleven is voor Kilian een beloning op zich, maar om hem nog meer te motiveren wordt een tokensysteem toegepast.

Wanneer Kilian de eerste week 12 klevertjes heeft verzameld dan krijgt hij een extra beloning. De tweede week moet hij er 15 verzamelen voor de beloning en de derde week 18. De extra beloning wordt zorgvuldig uitgekozen: iets waar Kilian dol op is, bestaat in meerdere stuks, lage kostprijs, … bijvoorbeeld stempelstiften. De extra beloningen worden op voorhand getoond aan Kilian, hij houdt immers niet van verrassingen.

Opgelet

Probeer ervoor te zorgen dat je kind aanvankelijk voldoende tokens kan verzamelen voor de beloning. Stel dus geen al te hoge eisen bij het opstarten van het systeem.

Het beloningssysteem enkel gebruiken voor het belonen van het doelgedrag. Zo mag je geen klevertje inhouden omdat hij niet alles heeft opgegeten.

En daarna...

De registratie met het beloningssysteem geeft extra informatie. Het werd duidelijk dat Kilian zich tijdens het middagmaal minder goed aan de regel houdt. Het weglopen van tafel lijkt verband te houden met wat er gegeten wordt. De ouders observeerden en registreerden om het probleem beter te begrijpen. Ze maakten hiervoor een observatielijst.

Op basis van de registratie met de observatielijst worden mogelijke verklaringen en oplossingen voorgesteld:

Verklaringen Oplossingen
Kilian, die hyperactief is, heeft het moeilijk om lang aan tafel te zitten omdat de maaltijd met 3 gangen lang kan duren. Het menu aanpassen zodat de maaltijd minder lang duurt: soep ’s avonds serveren en het dessert als tussendoortje in de namiddag geven.
Kilian praat graag en vindt het misschien ook leuk om te onderhandelen over de hoeveelheid dat hij moet eten. Dit zorgt er tevens voor dat de maaltijd langer duurt. Onderhandelen vermijden door duidelijk op voorhand afspraken te maken over de hoeveelheid die hij moet opeten.
De textuur van de kippenfricassee voelt misschien vreemd aan zodat Kilian het vies vond. Misschien herkent hij niet dat het kip is. Kilian eet wel gebraden kip. In plaats van fricassee, kip serveren voor Kilian.