Wat is het?

De vrederechter kan, op aanvraag van de te beschermen persoon of derde, een rechtelijke bescherming van een meerderjarige opleggen. Deze bescherming kan zowel betrekking hebben op het beheer van goederen als op de handelingen die raken aan de persoon, bijvoorbeeld keuze verblijfplaats, huwen,

Er zijn twee types bescherming:

• Bijstand: de beschermde persoon kan zelf de handelingen stellen, maar niet op een zelfstandige manier
• vertegenwoordiging/beheer: de beschermde persoon kan niet zelf de handelingen stellen

De wetgeving laat toe om op maat en in functie van de behoeften van de te beschermen persoon een bewind te regelen. De vrederechter zal aan de hand van een checklist aanduiden wat de persoon zelf niet meer kan doen zodat de bewindvoerder bijstand kan verlenen of in zijn plaats kan optreden. De voorkeur gaat uit naar bijstand zodat de beschermde persoon zo zelfstandig mogelijk kan leven. Pas als bijstand niet volstaat om de belangen van de beschermde persoon te behartigen, zal de vrederechter vertegenwoordiging voorzien. Een vertrouwenspersoon kan aangesteld worden om de belangen van de te beschermen persoon te behartigen.

Kosten
De procedure van indienen van een verzoekschrift tot instellen van rechterlijke beschermingsmaatregelen en het aanduiden van een bewindvoerder is gratis. Enkel indien de vrederechter zich naar de woon- of verblijfplaats van de te beschermen persoon verplaatst, wordt een verplaatsingsvergoeding aangerekend.

Een professionele bewindvoerder kan een vergoeding krijgen en dit tot maximum 3% van de vaste netto-inkomsten van de te beschermen persoon. Familieleden die als bewindvoerder zijn aangesteld ,worden doorgaans niet vergoed, maar kunnen wel vergoed worden voor kosten die verband houden met hun administratieve taken (verplaatsingen, telefoon, …)

Voor wie?

Voor meerderjarigen die omwille van hun lichamelijke of geestelijke gezondheidstoestand geheel of gedeeltelijk, tijdelijk of definitief, niet in staat zijn om zelf behoorlijk hun goederen of persoonlijke rechten te beheren.

Ook op minderjarigen heeft deze wet een beperkte weerslag. Vanaf het ogenblik dat de te beschermen persoon de volle leeftijd van zeventien heeft bereikt, kan men reeds een beschermingsverzoek indienen van zodra vaststaat dat hij of zij bij de meerderjarigheid in de bovenstaande lichamelijke of geestelijke gezondheidstoestand zal verkeren.

Het bewind kan ook gelden voor meerderjarigen die al hun inkomsten verspillen aan nutteloze uitgaven (rechterlijke terminologie: meerderjarigen in staat van verkwisting).

Hoe aanvragen?

De ouders (of één van beide), de voogd, een familielid, een andere belanghebbende (zoals een buur, een verzorger, een maatschappelijk werker) of de Procureur des Konings kunnen een aanvraag indienen. In geval van verkwisting kan alleen de te beschermen persoon of de familie aan een vrederechten vragen om een rechterlijke bescherming te regelen.

Vanaf 1 juni 2021 is de e-service van het Centraal Register van Bescherming van de Personen (CRBP) een feit. De e-service is bedoeld voor iedereen die een verzoekschrift bewindvoering wil indienen of betrokken is in een beschermingsdossier (de beschermde of te beschermen personen zelf, hun bewindvoerders, vertrouwenspersonen, …). Je logt thuis in op het CRBP via  deze website.

Wie minder digitaal onderlegd is, kan terecht bij de griffies van de vredegerechten.

Je kan in principe het beheer van bestaande dossiers op papier voortzetten maar de e-service
bied je tal van voordelen om dat efficiënter te doen.

In geval van overmacht (door een technische panne) bv., blijft het mogelijk om dringende
handelingen op papier te verrichten. 

Na het verzoekschrift worden de ouders (of de aanvrager), de te beschermen persoon, de huwelijks(partner) en de vertrouwenspersoon opgeroepen voor de zitting in het vredegerecht. De mensen die gehoord worden, kunnen beroep doen op een advocaat. Andere familieleden die in het verzoekschrift vermeld staan, kunnen vragen om gehoord te worden of kunnen hun opmerkingen schriftelijk aan de rechter overmaken. Eventueel kan de vrederechter de te beschermen persoon en/of de vertrouwenspersoon op voorhand en afzonderlijk horen zodat ze los van enige druk hun verhaal kunnen doen.

Tijdens de zitting is het de bedoeling om de bescherming op maat uit te werken.